Maria Niemirow - Esperanto Dla Wszystkich

Lekcja 29

Wiemy wszyscy, bo to gołym okiem widać, że między domem a ruderą, koniem a szkapą jest pewna różnica. Esperanto posiada na oznaczenie tej różnicy specjalny przyrostek "aĉ" A jeśliby ktoś chciał wyrazić dobitnie swoją pogardę dla tego czegoś brzydkiego, użyje sobie przedrostka "fi". Już samo brzmienie takiego "fi" pełne jest lekceważenia, prawda?

Przeczytajmy sobie tekst:

Mi havas buŝon kaj hipopotamo havas buŝaĉon. Barbara Z. estas bona virino, sed ŝia konatulino, Irena B. estas tre malsimpatia fivirino. Fi, kiel abomene vi skribas! Vi skribaĉas. Sinjoro X. loĝas en aĉa domaĉo. Ĉu via domo estas bela? La mia ne estas tre bela, sed ne estas ankaŭ aĉa. La homoj diras ofte, ke bestoj mortaĉas. La ĉevalo kiu estas amiko de homoj, ne mortaĉas, sed mortas. La ĉevalaĉo ne esta fia ĉevalo, sed nur tre malfeliĉa. Lingvo de poetoj estas belega. La lingvo de huliganoj, kiu enhavas malpurajn kaj abomenajn vortojn, estas lingvaĉo. Ĉu via mantelo estas farita el bona ŝtofo? Ne! Mia tuta vestaĵo estas farita el ŝtofaĉo, ĉar mi gajnas malmulte. Unu edzo diras al sia edzino, ke ŝi havas okulaĉojn. Sed li ne pravis. La edzino havis belajn okulojn. Mi pensis, ke Adamo havas elegantan barbeton, kaj li havas nur abomenajn malpuraj haraĉojn. Fi! tłumaczenie

Nowe słówka:

abomene - obrzydliwie
buŝaĉo - morda
ĉevalaĉo - szkapa
domo - dom
domaĉo - rudera
enhavi - zawierać
fi - fe!
fia - wstrętny, podły
fivirino - wstrętna baba, babsko
gajni - zarabiać
haraĉo - kłak
hipopotamo - hipopotam
huligano - huligan
konatulo - znajomy
lingvaĉo - żargon
mantelo - płaszcz
morti - umrzeć
mortaĉi - zdechnąć
okulaĉo - ślepie
poeto - poeta
pravi - mieć słuszność
skribaĉi - bazgrać
ŝtofo - materiał, tkanina
ŝtofaĉo - tandetny materiał
vestaĵo - ubranie

Gramatyka:

Przyrostek "aĉ" - wyraża pogardę lub obrzydzenie estetyczne, wynikające z wyglądu zewnętrznego, woni itp. Np.:

domo - dom
odoro - zapach
  domaĉo - rudera
odoraĉo - smród, fetor

Przedrostek "fi" - wyraża pogardę lub obrzydzenie moralne, wynikające z przyczyn subiektywnych. Np.:

homo - człowiek
bildo - obraz
libro - książka
  fihomo - podlec
fibildo - bohomaz, kicz
filibro - książka brzydka, paskudna
(ze względu na treść)

Lekcja 30


Enkomputigis: Mirosław Stein