Maria Niemirow - Esperanto Dla Wszystkich
Lekcja 12
Dzi艣 b臋dziemy m贸wi膰 o przys艂贸wku. S艂owa te powtarzane b臋d膮 wielokrotnie w naszych lekcjach i na pewno same wejd膮 Pa艅stwu do g艂owy.
Przys艂贸wek tworzymy z przymiotnika, z przyimka a nierzadko tak偶e z innych cz臋艣ci mowy. Ale prosz臋 si臋 nie ba膰 . To bardzo 艂atwe. Po prostu zamiast ko艅c贸wki danego wyrazu stawiamy ko艅c贸wke przys艂贸wkow膮 "e" i sprawa za艂atwiona.
Z przymiotnika poprzez zmian臋 ko艅c贸wki (z "a" na "e") otrzymuj膮 Pa艅stwo przys艂贸wek, np.: bona - dobry, bone - dobrze; bela - 艂adny, bele - 艂adnie; 膲arma - uroczy, 膲arme - uroczo.
Tworz膮c przys艂贸wek z przyimka dopisujemy tylko liter臋 "e". Wygl膮da to tak:
|
anstata怒 - zamiast anta怒 - przed dum - podczas ekster - poza for - precz kontra怒 - przeciw krom - pr贸cz kun - z per - za pomoc膮 post - po sub - pod |
anstata怒e - zast臋pczo anta怒e - przedtem, z przodu dume - tymczasem ekstere - zewn臋trznie fore - gdzie艣 daleko kontra怒e - przeciwnie krome - ponadto, opr贸cz tego kune - razem, 艂膮cznie pere - po艣rednio, przez poste - potem, p贸藕niej sube - pod spodem |
Opanowania pami臋ciowego wymagaj膮 tylko przys艂贸wki zaimkowe. Lecz i tu znajdujemy logiczny 艂ad:
Przys艂贸wki oznaczaj膮ce miejsce ko艅cz膮 sie na "e" |
||||
| kie - gdzie | tie - tam | ie - gdzie艣 | 膲ie - wsz臋dzie | nenie - nigdzie |
| Przys艂贸wki oznaczaj膮ce przyczyn臋 ko艅cz膮 si臋 na "al" | ||||
| kial - dlaczego | tial - dlatego | ial - dlaczego艣 | 膲ial - z ka偶dej przyczyny | nenial - z 偶adnej przyczyny |
| Przys艂贸wki oznaczaj膮ce czas ko艅cz膮 si臋 na "am" | ||||
| kiam - kiedy | tiam - wtedy | iam - kiedy艣 | 膲iam - zawsze | neniam - nigdy |
| Przys艂贸wki oznaczaj膮ce spos贸b ko艅cz膮 si臋 na "el" | ||||
| kiel - jak | tiel - tak | iel - jako艣 | 膲iel - w ka偶dy spos贸b | neniel - nijak, w 偶aden spos贸b |
| Przys艂贸wki oznaczaj膮ce ilo艣膰 ko艅cz膮 si臋 na "om" | ||||
| kiom - ile | tiom - tyle | iom - ile艣 | 膲iom - ka偶da ilo艣膰 | neniom - 偶adna ilo艣膰 |
Lekcja 13Enkomputigis: Miros艂aw Stein